แจกฟรีซอร์สโค้ดโปรแกรมระบบขายสินค้า - Point Of Sale

ดาวน์โหลด ดาวน์โหลด Source Code สำหรับ MS Visual Basic 6.0 - Service Pack 6  ดาวน์โหลด Visual Basic 6.0 SP5: Run-Time Redistribution Pack  ดาวน์โหลด Microsoft Data Access Object (MDAC) และ Jet 4.0 Update  ดาวน์โหลด Microsoft Visual Basic Service Pack 6

มองไปที่ใบขายสินค้า (tblInvoice) เป็นหลักก่อน (ผมถึงเรียกมันว่าตารางหลัก หรือ Master ยังไงล่ะครับ) เวลาเรียกใช้งานจริงเพื่อทำการแสดงผล เราไม่จำเป็นต้องเอา CustomerPK/CustomerFK มาก็ได้ เพราะขณะนี้มันเกิดความสัมพันธ์ขึ้นระหว่างทั้ง 2 ตารางแล้ว

ตัวอย่างคือการขายสินค้า 2 รายการให้กับลูกค้า แทนที่ความสัมพันธ์มันจะเป็นแบบ 1 : 1 กลับกลายเป็นแบบ 1 : Many ไปซ่ะงั้น (มันมี 2 แถวรายการ) นอกจากนี้แล้วยังมีการเก็บข้อมูลซ้ำซ้อนกันเกิดขึ้นอีก เช่น InvoiceCode มันซ้ำๆตลอดทุกรายการ การรวมราคาสินค้าในการขายแต่ละใบขาย ก็ทำไม่ได้อีก ... ทางแก้คือ ต้องหาตารางข้อมูลอีก 1 ตารางมารับรายการขายสินค้าแต่ละรายการแทน โดยการเชื่อมความสัมพันธ์ด้วยใบขายสินค้าหลัก (InvoicePK) (เหมือนกับเชื่อมไปหาตารางลูกค้านั่นเอง) ...
โอกาสหน้าจะอธิบายวิธีการแยกแยะให้ละเอียดมากกว่านี้ครับ ... เรื่องนี้มันก็เข้าสูตรเดิมของผม คือ ฟิลด์อันไหนที่ซ้ำกันให้จับแยกออกไปอยู่อีกตาราง ฟิลด์ที่แยกออกไปนั้น นำมันกลับมาเชื่อมความสัมพันธ์กันใหม่อีกครั้ง (ตามตำราเขาเรียกมันว่า Normalization ครับพี่น้อง ... 55555+)

พอเราเชื่อมความสัมพันธ์กันแล้วอย่างถูกต้อง ... นี่คือใบขายสินค้า 1 ใบ ที่มี ค่า InvoicePK = 1 สามารถขายสินค้าได้มากกว่า 1 รายการ (ในตัวอย่างมีสินค้า 2 รายการ) เราถึงเรียกมันว่าเป็นความสัมพันธ์แบบ 1 : Many ยังไงล่ะครับพี่น้อง ... และการเชื่อมความสัมพันธ์ในลักษณะนี้ เราจะเอาไปใส่ไว้ในตารางกริดเพื่อทำรายการขายสินค้า ที่สามารถเข้าไปแก้ไข เพิ่มเติมการขายสินค้าในแต่ละครั้งต่อไปได้ครับพี่น้อง

หน้าจอการแสดงผลในส่วนของใบขายสินค้า (tblInvoice) และ ตารางลูกค้า (tblCustomer)

• ขั้นตอนที่ 1
  เราจะสนใจพิจารณา คือ ตารางการขายหลัก (tblInvoice) เท่านั้น อย่างอื่นไม่ได้มาเกี่ยวข้องน่ะครับ
  • กรณีของการเพิ่มข้อมูล เราต้องทำการค้นหาค่า Primary Key (InvoicePK) ตัวใหม่
  • กรณีของการแก้ไขข้อมูล อาศัยค่า Primary Key ที่ส่งออกมาจากฟอร์มหลัก (frmInvoiceMain)
    (ดูที่ Form_Load ของ frmInvoiceDetail)

    
        ' #########################################################
        ' หากเป็นข้อมูลใหม่ NewData = True
        If NewData Then
        
            ' #########################################################
            ' ค้นหาค่า Primary Key ของ InvoicePK  ใหม่ ซึ่งเราจะต้องมาคำนวณหาในตอนจะ Save ข้อมูลเท่านั้น
            ' นี่คือปัญหาที่หลายคนเจอ ทำไมเวลาใช้งานจริง ค่า Primary Key หรือ InvoiceCode มันถึงซ้ำกันได้
            ' ก็เพราะจัดเรียงเหตุการณ์ หรือ ลำดับการทำงาน (Flow Control) ไม่ถูกต้องนั่นเองครับ ... พี่น้อง
            '
            Call SetupNewInvoice
            '
            ' จะเกิดการส่งค่า Primary Key ของ InvoicePK มาตัวแปร PK ตัวแปรตัวนี้ใช้ได้ทั้งตอนเพิ่ม และ แก้ไข
            ' #########################################################
            
            Statement = "SELECT * FROM tblInvoice ORDER BY InvoicePK"
            RS.Open Statement, ConnDB, adOpenKeyset, adLockOptimistic, adCmdText
            RS.AddNew
            ' ค่า Primary Key ที่คำนวณหาได้จากโปรแกรมย่อย SetupNewInvoice
            RS("InvoicePK") = PK
            RS("InvoiceCode") = Trim(txtInvoiceCode.Text)
            RS("DateAdded") = FormatDateTime(Now(), vbGeneralDate)
            RS("DateModified") = FormatDateTime(Now, vbGeneralDate)
            ' บันทึกผู้ใช้งาน เผื่อไว้กรณีที่ใช้งานแบบ Multi User
            RS("AddedByFK") = 0
            RS("LastUserFK") = 0
        
        '======================== แก้ไขข้อมูล ========================
        Else
            ' ก็เทียบค่าจาก Primary Key ที่ส่งมาจากฟอร์มหลัก (frmInvoiceMain)
            Statement = "SELECT * FROM tblInvoice WHERE InvoicePK = " & PK
            RS.Open Statement, ConnDB, adOpenKeyset, adLockOptimistic, adCmdText
        End If
        
        ' #########################################################
        '
        ' เริ่มต้นการบันทึกข้อมูลส่วนที่เหลือลงในตาราง tblInvoice เท่านั้น
        '
        ' #########################################################
        
        RS("InvoiceCode") = "" & Trim(txtInvoiceCode.Text)
        ' #########################################################
        ' รายการลูกค้า ที่เราซ่อน หรือ ฝาก Primary Key เอาไว้ใน txtCustomerCode.Tag
        ' และเราจะไม่ไปเชื่อมกับตารางลูกค้า tblCustomer เลย เพราะนี่แหละครับที่เรียกว่าการสร้างความสัมพันธ์
        '
        RS("CustomerFK") = CLng(txtCustomerCode.Tag)
        '
        ' #########################################################
        
        ' #########################################################
        ' รวมจำนวนเงินของสินค้าทั้งหมดทุกๆรายการ
        Dim TotalAmount As Currency
        TotalAmount = 0
        ' คำนวณหาราคาสินค้าทั้งหมดทุกชิ้นตามจำนวนแถวในตารางกริด ถามว่าทำไมต้องจัดเก็บลงตาราง tblInvoice
        ' ก็เพราะจะได้สะดวกต่อการนำไปแสดงผลในฟอร์มหลัก frmInvoiceMain ยังไงล่ะครับ
        ' จะได้ไม่ต้องมาคำนวณผลใหม่ทุกรอบ ทุกครั้งไป และ สามารถทำรายงานได้ง่ายขึ้นอีก
        For Rec = 1 To fgData.Rows - 1
            RS("TotalAmount") = Format(TotalAmount + CDbl(fgData.TextMatrix(Rec, 6)), "#,##0.00")
            TotalAmount = RS("TotalAmount")
        Next
        ' #########################################################
        
        ' บันทึกเวลาของการแก้ไขไว้ด้วย
        RS("DateModified") = FormatDateTime(Now(), vbGeneralDate)
        ' บันทึกผู้ใช้งาน เผื่อไว้กรณีที่ใช้งานแบบ Multi User (เมื่อ 0 คือ Administrator)
        RS("LastUserFK") = 0
        RS.Update
        RS.Close: Set RS = Nothing
        ' =================================================================
        ' หมดแล้วสำหรับข้อมูลในตาราง tblInvoice หากมีภาษี หรือ อื่นๆเราก็จะกระทำที่นี่ทั้งหมด
        ' =================================================================
    

• ขั้นตอนที่ 2
  จะเกิดเฉพาะตอนที่ทำการแก้ไขข้อมูลเท่านั้น ... นั่นคือเิกิดบันทึกรายการขายสินค้าไปแล้ว แต่ลูกค้าเกิดคืนสินค้ากลับมา
  เราจึงต้องนำ จำนวนสินค้า ที่ขายออกไปเดิม ใน tblInvoiceDetail คืนกลับเข้าในรายการสินค้า (tblProduct) เสียก่อน
  หากคุณไม่ตัดสต็อค ก็ข้ามส่วนนี้ไปได้เลย
  
  
  การทำรายการขายเดิม
  
  
  
  การทำรายการขายใหม่ หรือ การแก้ไขข้อมูล จะเห็นได้ว่าในรายการที่ 2 เดิมมันหายไป
  
  
  
  แต่ในตารางข้อมูล tblInvoiceDetail มันยังคงมีรายการขายเดิมอยู่
  ดังนั้นเราต้องทำการคืนจำนวนสินค้านี้กลับเข้าสต็อคไปก่อน ... ทำไมเหรอครับ
  เพราะว่าต่อไปในใบขายสินค้าใบนี้ (InvoicePK = 1) ของตาราง tblInvoiceDetail
  เราจะลบรายการขายสินค้าเดิมในตารางข้อมูล tblInvoiceDetail ทิ้งออกไปให้หมดก่อน (อยู่ในขั้นตอนที่ 3)
  จากนั้นก็ค่อยเอาข้อมูลปัจจุบันที่อยู่ในตารางกริด มาทำการบันทึกเข้าไปแทนยังไงล่ะครับ (อยู่ในขั้นตอนที่ 4)

  
      ' #########################################################
      ' ทดสอบว่ามีข้อมูลสินค้าอยู่ในตาราง tblInvoiceDetail หรือไม่
      Dim blnData As Boolean
      ' รับค่า Primary Key ของสินค้านั้นๆไว้ก่อน
      Dim ProdPK As Long
      
      ' #########################################################
      ' ขั้นตอนนี้ คือ กรณีของการเข้าไปแก้ไขข้อมูล แล้วเกิดการลบข้อมูลสินค้าออกไปจากตารางกริด
      ' ดังนั้นต้องเอาข้อมูลที่อยู่ในแถวของตารางกริด ไปเปรียบเทียบกับข้อมูลเดิมตาม InvoicePK ใน tblInvoiceDetail
      ' หากพบข้อมูลในตาราง tblInvoiceDetail แต่ไม่เจอในตารางกริด แสดงว่ามีการลบข้อมูลสินค้าเดิมออกไป
      ' เราจะต้องทำการนำจำนวนสินค้าที่อยู่ในตาราง tblInvoiceDetail ส่งคืนกลับไปให้ตารางสินค้า tblProduct
      ' เพื่อปรับจำนวนสต็อคให้ตรงกับความเป็นจริง (ลูกค้าอาจคืนสินค้ากลับมาไงล่ะครับ)
      ' จะเกิดเหตุการณ์ตรวจสอบข้อมูลในส่วนนี้เฉพาะการแก้ไขข้อมูลเท่านั้น
      ' #########################################################
      
      ' ดังนั้น Not True ก็คือ ไม่จริง หรือ เท็จ นั่นเอง หรือจะเขียน If NewData = False ก็ได้
      If Not NewData Then
          '
          ' #########################################################
          ' เพราะเราจะทำการลบข้อมูลที่มีรหัส InvoicePK ตัวปัจจุบันนี้ทิ้งไปทั้งชุด ใน tblInvoiceDetail
          ' แล้วค่อยทำการบันทึกข้อมูลจากตารางกริดเข้าไปใหม่ (ในขั้นตอนที่ 4)
          ' #########################################################
          Set RS = New Recordset
          Statement = "SELECT * FROM tblInvoiceDetail WHERE InvoicePK = " & PK
          RS.CursorLocation = adUseClient
          RS.Open Statement, ConnDB, adOpenForwardOnly, adLockReadOnly, adCmdText
          
          blnData = False
          ' #########################################################
          ' เฉพาะการเข้ามาแก้ไขรายการขายสินค้าเท่านั้น วนรอบตามจำนวนค่า Primary Key ของใบขายสินค้า
          ' #########################################################
          Do Until RS.EOF
              ' วนรอบตามจำนวนแถวของตารางกริด
              For Rec = 1 To fgData.Rows - 1
                  ' เปรียบเทียบจากตารางข้อมูล (tblInvoiceDetail) หากมีค่าตรงกันกับ Primary Key ของสินค้า
                  ' ให้ออกจาก Loop For ไปเลย เพราะแสดงว่าเป็นข้อมูลสินค้าตัวเดิมอยู่แล้ว
                  ' หลัก 0 ที่ซ่อนเอาไว้ของตารางกริด คือ ค่า Primary Key ของสินค้านั้นๆ
                  If RS("ProductFK") = CLng(fgData.TextMatrix(Rec, 0)) Then
                      blnData = True
                      Exit For
                      
                  ' กรณีที่ที่เจอข้อมูลในตาราง tblInvoiceDetail แต่ไม่พบในตารางกริด แสดงว่า User ลบข้อมูลขายสินค้าเดิมออกไป
                  ' ต้องลงไปปรับจำนวนสต็อคสินค้าใหม่ ทางด้านล่าง
                  Else
                      ' เก็บค่า Primary Key ของสินค้าเพื่อนำจำนวนกลับไปคืนสต็อค
                      ProdPK = RS("ProductFK")
                      blnData = False
                  End If
              Next
              
              ' เมื่ออกจากวงรอบ FOR หากไม่พบรายการสินค้า blnData = False
              ' ทำการคืนกลับสินค้าเข้าสต็อคตรงนี้
              If Not blnData Then
                  Set DS = New Recordset
                  SQLStmt = "SELECT ProductPK, Stocked FROM tblProduct " & _
                                      " WHERE [ProductPK] = " & ProdPK & _
                                      " ORDER BY ProductPK"
                  DS.CursorLocation = adUseClient
                  DS.Open SQLStmt, ConnDB, adOpenKeyset, adLockOptimistic, adCmdText
                  If DS.RecordCount > 0 Then
                      ' #####################################################
                      ' สังเกตด้วยน่ะครับ RS("Quantity") เป็นค่าจำนวนสินค้าจากตาราง tblInvoiceDetail
                      ' ส่วน DS("Stocked") เป็นค่าที่อยู่ในตารางสินค้า tblProduct
                      ' ผมเคยเรียนให้ทราบแล้วว่า ผมประกาศใช้ RecordSet มาใช้งานไม่เกิน 3 ตัวหรอกครับ
                      ' เราอาศัยการเวียนนำมาใช้ ... หากประกาศพร่ำเพรื่อก็ต้องกิน Memory สูง และ โอกาสผิดพลาดก็มีสูงด้วย
                      '
                      DS("Stocked") = DS("Stocked") + RS("Quantity")
                      '
                      ' #####################################################
                      DS.Update
                  End If
                  DS.Close:   Set DS = Nothing
              End If
              ' เลื่อนรายการจากตารางข้อมูล
              RS.MoveNext
          Loop
  
          RS.Close:   Set RS = Nothing
      
      End If
      ' #########################################################
  

• ขั้นตอนที่ 3 (กรณีเพิ่มข้อมูลใหม่ให้ข้ามไปได้เลย เพราะว่ายังไม่มีข้อมูลเดิม ... แต่คิดเอาเองครับจะทำยังไง)
  ทำการลบข้อมูลตาม Primary Key ของใบขาย (InvoicePK) ออกไปจากตารางข้อมูล tblInvoiceDetail

  
      ' #########################################################
      ' 3. คราวนี้ต้องลบข้อมูลในตารางย่อย tblInvoiceDetail ตามค่า Primary Key ออกไปก่อนให้หมด
      ' จากนั้นค่อยเอาข้อมูลจากตารางกริดที่กำลังทำรายการปัจจุบัน มาบันทึกใหม่เข้าไปแทนที่ของเดิม
      ' #########################################################
      SQLStmt = "DELETE tblInvoiceDetail.* FROM tblInvoiceDetail  " & _
                          " WHERE ([InvoicePK] = " & PK & ")"
                          
      ' สั่งลบข้อมูลออกไปทันทีเลย แม้ว่าจะไม่เจอ Primary Key ของ InvoicePK เลย
      Set DS = ConnDB.Execute(SQLStmt)
      ' #########################################################
  

• ขั้นตอนที่ 4
  เป็นการนำข้อมูลรายการขายสินค้าที่อยู่ใน MS FlexGrid เข้าไปจัดเก็บไว้ในตาราง tblInvoiceDetail

  
      ' #########################################################
      For Rec = 1 To fgData.Rows - 1
          ' =========== เฉพาะตาราง tblInvoiceDetail ===========
          ' สำหรับตารางกริด
          ' หลัก 0 = ProductFK (หลัก 0 ที่ซ่อนไว้) เป็นคีย์รอง (Foreign Key) ที่เชื่อมโยงไปหาตาราง tblProduct ได้นั่นเอง
          ' หลัก 1 = รหัสสินค้า เช่น 0001 เราไม่เก็บ เพราะมี Primary Key (ProductPK) ของ tblProduct ชี้ไปหา
          ' Foreign Key (ProductFK) ใน tblInvoiceDetail อยู่แล้ว (นี่แหละคือความสัมพันธ์ระหว่างตาราง)
          ' หลัก 2 = ชื่อสินค้า (ไม่จัดเก็บ)
          ' หลัก 3 = หน่วยนับ (ไม่จัดเก็บ)
          ' หลัก 4 = เก็บราคาขายปัจจุบัน
          ' หลัก 5 = เก็บจำนวนการขาย
          ' หลัก 6 = คำนวณจำนวนเงินทั้งหมดเฉพาะสินค้าตัวนี้
          ' หลัก 7 = จำนวนสินค้าเดิมที่เราซ่อนเอาไว้ เพื่อนำไปตัดสต็อค
          Set RS = New Recordset
          Statement = "SELECT * FROM tblInvoiceDetail ORDER BY InvoicePK "
          RS.Open Statement, ConnDB, adOpenKeyset, adLockOptimistic, adCmdText
          With fgData
              RS.AddNew
              RS("InvoicePK") = PK
              RS("ProductFK") = CLng(.TextMatrix(Rec, 0))
              RS("PriceUnit") = Format(CDbl(.TextMatrix(Rec, 4)), "#,##0.00")
              RS("Quantity") = Format(CLng(.TextMatrix(Rec, 5)), "0")
              RS("TotalAmount") = Format(CDbl(.TextMatrix(Rec, 6)), "#,##0.00")
              RS.Update
              ' ====================================================
          End With
          RS.Close:   Set RS = Nothing
      Next
      ' #########################################################
  

• ขั้นตอนที่ 5
  ปรับจำนวนสต็อคสินค้าที่ขายไปให้ถูกต้อง (อันที่จริงทำพร้อมๆกับขั้นตอนที่ 4 ก็ได้
  แต่ผมขอแยกออกมาเพื่อให้ดูได้ชัดเจน และ ง่ายขึ้นครับ)

  
      ' #########################################################
      ' 5. ปรับสต็อคสินค้าใหม่ทั้งหมด ............................................................ ขั้นตอนสุดท้ายแล้ว
      ' โดยนำค่าจำนวนสินค้าเดิมที่เราซ่อนในตารางกริด (หลักที่ 7) ไปบวกกลับคืนเข้าในสต็อคก่อน
      ' แล้วลบออกด้วยจำนวนสินค้าใหม่ในหลักที่ 5 แทน ... เทคนิคง่ายๆเท่านั้นเองครับ ไม่ยากเลย
      ' ตอนนี้จะทำงานเฉพาะตารางข้อมูลสินค้าเท่านั้น (tblProduct)
      ' #########################################################
      For Rec = 1 To fgData.Rows - 1
          ' ===== ตาราง tblProduct ===========
          Set RS = New Recordset
          ' เอาค่า Primary Key ในหลัก 0 ที่ซ่อนไว้ออกมาใช้ เพราะนั่นมันคือ Primary Key ของสินค้า
          Statement = "SELECT * FROM tblProduct WHERE [ProductPK] = " & _
              CLng(fgData.TextMatrix(Rec, 0)) & " ORDER BY ProductPK "
          RS.Open Statement, ConnDB, adOpenKeyset, adLockOptimistic, adCmdText
          With fgData
              ' เอาจำนวนในสต็อคเดิม RS("Stocked") มาบวกกับจำนวนเดิม (หลักที่ 7)
              ' แล้วลบออกจากจำนวนใหม่ (หลักที่ 5)
              RS("Stocked") = Format((RS("Stocked") + CLng(.TextMatrix(Rec, 7))) - _
                                              CLng(.TextMatrix(Rec, 5)), "0")
              RS.Update
              ' ====================================================
          End With
          RS.Close:   Set RS = Nothing
      Next
      ' #########################################################
      ' จบกระบวนการขั้นตอนของการทำงานแบบ 1 To Many
      ' ขั้นตอนที่ 4 และ 5 สามารถทำได้พร้อมๆกันน่ะครับ ... ลองไปคิดเองเป็นการบ้านด้วยล่ะกันครับ
      ' #########################################################
  

เพิ่มเติม

ดูข้อมูลเกี่ยวกับการใช้งาน ComboBox ขั้นสูง ได้จากโปรแกรมระบบฐานข้อมูลครุภัณฑ์
เรียนรู้ Visual Basic 6.0 กับ ฐานข้อมูล MS Access ภาค 11/1
เรียนรู้ Visual Basic 6.0 กับ ฐานข้อมูล MS Access ภาค 11/2